Başkan Yılmaz'ın 78. TCMB Genel Kurul Konuşması (Ankara, 20/04/2010)

I. Giriş

1. Bankamızın Sayın Hissedarları, Değerli Konuklar, Değerli Basın Mensupları, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın 78. Olağan Genel Kurul Toplantısına hoş geldiniz.
2. Konuşmama, 2008 yılının son çeyreğinden itibaren tüm dünyayı kapsayacak şekilde derinleşen ve etkileri 2009 yılı boyunca hissedilmeye devam eden küresel ekonomik krizin kısa bir değerlendirmesi ile başlayacağım. Ardından, 2009 yılında ülkemizde yaşanan temel makroekonomik gelişmeleri özetleyeceğim. Konuşmamın son kısmında ise enflasyon gelişmeleri ve para politikası uygulamaları konusundaki değerlendirmelerimi sizlerle paylaşacağım.

II. Küresel Ekonomik Gelişmeler

Değerli Konuklar,

1. Gelişmiş ülkelerin finansal piyasalarında başlayıp 2008 yılının Eylül ayında özellikle ABD'deki bazı büyük mali kuruluşların iflas etmesiyle derinleşen küresel ekonomik krizin etkileri, 2009 yılı boyunca hissedilmeye devam etmiştir. Buna bağlı olarak büyüme oranları, gelişmiş ülkeler başta olmak üzere, küresel ölçekte sert bir şekilde gerilemiştir. Merkez bankalarının yürüttüğü geniş kapsamlı likidite operasyonlarının ve büyük ölçekli kamu müdahalelerinin bir sonucu olarak, yılın ikinci yarısından itibaren krizin etkileri hafiflemeye başlamış, küresel ekonomi yavaş ve kademeli bir toparlanma eğilimine girmiştir.
2. Gelişmiş ülkelerde uygulamaya koyulan ve tarihsel olarak görülmemiş boyutlara ulaşan mali teşvik paketleriyle birlikte küresel ekonomik faaliyette gözlenen toparlanma eğilimi, küresel risk algılamalarındaki iyileşmeye ve finansal piyasalardaki normalleşme eğilimine olumlu katkıda bulunmuştur. 2010 yılının ilk çeyreğinde iktisadi faaliyete ve küresel finansal sisteme dair açıklanan veriler, toparlanma eğiliminin sürdüğünü göstermektedir. Ne var ki, gelişmiş ülkelerde kamu borçlarının kaygı verici düzeylere ulaşması, kredi piyasalarındaki sorunların kısmen devam etmesi ve işsizlik oranlarının yüksek seviyelerini koruması, küresel ekonomiye ilişkin sorunların kalıcı olarak giderilmesinin uzun zaman alacağına işaret etmektedir. Bunun yanı sıra, olağanüstü parasal ve mali tedbirlerden çıkış stratejilerinin etkilerine dair belirsizliklerin sürmesi de, toparlanmanın kalıcılığına ilişkin risklerin devam etmesine neden olmaktadır.
3. Esas olarak küresel ölçekteki genişleyici para ve maliye politikalarının ve daha çok gelişmiş ülkelerde ortaya çıkan stok birikimlerinin katkısıyla, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin iktisadi faaliyetinin 2009 yılının ikinci çeyreğinden itibaren toparlanma eğilimine girdiği gözlenmektedir. Küresel toparlanmaya ilişkin olumlu işaretlere karşın, ABD ve Euro bölgesi başta olmak üzere, gelişmiş ülkelerdeki yüksek işsizlik oranları yüksek seviyelerini muhafaza etmektedir. Küresel büyümenin temelde geçici nitelikteki genişleyici para ve maliye politikalarına dayanması, işsizlik oranlarının halen yüksek düzeylerde bulunması ve son dönemde petrol fiyatlarının yeniden yükselme eğilimine girmesi, küresel toparlanmanın yavaş ve kademeli bir seyir izleyeceğine işaret etmektedir.